Góry Świętokrzyskie

W 2. poł. XIX w. przybył do Siekierna i osiadł tu Aleksander Wasilewski – najmłodszy syn gen. Józefa Wasilewskiego, uczestnika kampanii napoleońskich – absolwent wydziału leśnego Instytutu Agronomicznego w Marymoncie, który w 1860 r. mianowany został starszym nadleśniczym leśnictwa bodzentyńskiego i piastował tę funkcję do 1884 roku. Dnia 29 IV 1864 r. w Siekiernie przyszedł na świat jego syn – Zygmunt Wasilewski – przyszły wybitny publicysta, krytyk literacki, etnograf, muzealnik i znany działacz Narodowej Demokracji.

Naoczni świadkowie mówią o sensacyjnym wydarzeniu, jakie miało miejsce zimą 1945 roku. Otóż sowiecka obsługa małokalibrowego działka przeciwlotniczego, umocowanego do wagonu „węglarki”, który stał na torach stacji kolejowej w Kielcach, zestrzeliła amerykańską „Latającą Fortecę” – BOEING B-17. Brzmi niewiarygodnie, ale to prawda... 

W Nowej Słupi pod lasem - po lewej stronie niebieskiego szlaku i drogi pątniczej - najstarszej znanej w Polsce Drogi Krzyżowej – na utworzonym z głazów podwyższeniu, pod gontowym zadaszeniem – ustawiono kamienną rzeźbę, zwaną Pielgrzymem lub Emerykiem, przedstawiającą klęczącą postać (najprawdopodobniej mężczyzny) z rękami złożonymi do modlitwy. 

Wróćmy dziś jeszcze do naszego ostatniego filmu na kanale Miotła czasu "Kraina krewetek 1" i do końcowych słów ojca Stanisława o Oblatach na Madagaskarze, w tym Polaków, przypominając innego naszego krajana, który w nieco odmienny sposób próbował zdobyć tę wyspę i serca jej mieszkańców…

Mowa o Maurycym Auguście Beniowskim – słowackim szlachcicu, urodzonym w Roku Pańskiego 1746. 

Dziś – mamy dla was dość niezwykły, można by rzec specjalny odcinek, chociaż jest to nasz główny sztandarowy cykl – Miotła czasu. W tym odcinku – podzielonym na dwie części – kończącym już definitywnie naszą opowieść o historii Łysej Góry – Świętego Krzyża – przeniesiemy się w świat wybitnie kolorowy i egzotyczny, bowiem ten odcinek Miotły czasu nagraliśmy w ostatniej – największej – salce muzeum klasztornego na Świętym Krzyżu, która poświęcona jest misjom prowadzonym w różnych częściach świata przez obecnych gospodarzy klasztoru – Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. 

Tuż przed wojną więzienie świętokrzyskie witało – choć pewnie bez honorów, a raczej czysto proceduralnie – więźnia o nazwisku… Władysław Jagiełło. Ale już 1 i 2 IX 1939 r. dobiegają tu odgłosy zaciętych walk, a 3 września dociera do naczelnika Butwiłowicza pilna, poufna wiadomość z Warszawy, polecającą natychmiastową ewakuację więzienia. Kolumna – bombardowana i ostrzeliwana przez niemieckie samoloty – powędruje aż do Kowla…

Tym dramatycznym pochodem zajmiemy się w przyszłości, a teraz zajmijmy się chwilę inną mroczną historią z tamtych dni wrześniowych… 

Kontynuując naszą opowieść o historii Więzienia Ciężkiego na Świętym Krzyżu czas spojrzeć, co działo się tam jeszcze w okresie międzywojennym... 

Najbardziej znanym więźniem okresu międzywojennego na Świętym Krzyżu był Sergiusz Piasecki – legendarny zabijaka, as polskiego wywiadu i „król przemytników” – późniejszy żołnierz AK i wzięty literat oraz publicysta polityczny, który odbywał tu karę za napad i zabójstwo w latach 1931 – 1937. 

Urodził się 1 IV 1901 r. w Lachowiczach k. Baranowicz, jako nieślubne dziecko zubożałego i zrusyfikowanego szlachcica, urzędnika pocztowego – Michała Piaseckiego i białoruskiej wieśniaczki – Kławdii Kułakowicz. 

W 1918 r. – po odzyskaniu przez Polskę niepodległości – rozpoczął się remont i adaptacja budynków dawnego carskiego więzienia na potrzeby Więzienia Ciężkiego na Świętym Krzyżu, będącego pod bezpośrednim nadzorem Departamentu Karnego Ministerstwa Sprawiedliwości II RP. 

Ukazem carskim z 1849 r., zachodnią część zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu przeznaczono na Instytut Księży Zdrożnych, zwanych demerytami, czyli duchownych, którzy zostali skazani wyrokami sądów kanonicznych i państwowych, będący dla nich rodzajem więzienia, dającym czas na pokutę i poprawę. Instytut ten przeniesiono tu z Liszkowa w powiecie augustowskim. Jak podają źródła, liczba przebywających w odosobnieniu łysogórskim duchownych, przez cały okres istnienia Instytutu, wahała się od 20 do 40, a karę odbywali tu oni m.in.