KIELCE Niewątpliwie wiele przywar mają kielczanie, a Kielcom niejedno można by zarzucić, lecz wspaniałego i urokliwego położenia zaprzeczyć im niepodobna. Zapewne niejedno europejskie miasto mogłoby mieć na tym punkcie kompleksy.
„Miejscowość to zachwycająca, z krajobrazem urozmaiconym, choć dosyć zamkniętym przez okalające wzgórza, ciemnymi borami pokryte. Tarcza słoneczna wysuwa się tu rano spoza gór Świętokrzyskich, a wieczorem znika poza Karczówką, złocąc ostatnimi promieniami szczyty jej kościoła”.
Adolf Dygasiński
JASKINIA „RAJ” Rezerwat przyrody nieożywionej. Jaskinia z najpiękniejszą szatą naciekową w Polsce. Zamieszkała przez człowieka neandertalskiego ok. 50 tys. lat wstecz. Kosmiczna architektura wnętrza Ziemi.
„Łowca jaskiniowy sam wyszukiwał krzemień, sam go łupał, sam robił grot i drzewce oszczepu, sam nim ciskał, sam zdzierał skórę ze zwierza, sam dzielił i piekł mięso; jedynie nie spożywał go sam. Jego byt nie zależał od terminowego wykonania prac. Praca terminowa, zgięła karki dopiero rolnikom (...) » Trwaj chwilo, jesteś piękna « – powtarzali często łowcy reniferów i jaskiniowi malarze...”
Krzysztof Kowalski
CHĘCINY Ruiny zamku królów polskich, górujące nad historycznym i bogatym w zabytki malowniczym miasteczkiem. Niegdyś twierdza nad twierdzami i miasto nad miastami. Gdy stąpając po bruku średniowiecznej uliczki, uniesiesz w górę głowę i spojrzysz na zamek, zrozumiesz sens mijającego czasu.
„Jakoż był to widok cale prześliczny i niezwyczajny. Góra, na której ono zamczysko sterczało, była wielce wysoka i stroma a naga jak kolano, gdzieniegdzie jeno poorana od olbrzymich złomów kamienia. Sam zamek był dziwnie silnie i obronnie zbudowany (...) widać było chęcińskie zamczysko ciche, czarne a groźne, i czerwieniejący się pod słońce wielki proporzec Rzeczypospolitej z orłem białym”.
Walery Przyborowski
TOKARNIA Muzeum Wsi Kieleckiej – jeden z najciekawszych skansenów w Polsce. Tu można poczuć wiejszczyznę w prawdziwym, sielskim, nieskażonym i drewniano – spokojnym wydaniu.
„Po rozwartych stodołach biją cepy chlebne,
zbożem pachną i słońcem zapola stodolne.
W sadach baby pasiaste lny sczesują zgrzebne,
a dziewuchy z owcami idą w miedze polne.
Nad wsiami – świętokrzyskie, niebieskie pagóry,
odwieczna, nieodmienna tej ziemi wymowa …”
Jan Gajzler
DĄB „BARTEK” Najsłynniejsze i najstarsze drzewo w Polsce. Jego potęga jest zaprzeczeniem ludzkiej dominacji nad światem przyrody. Dąb ten jest symbolem dawno minionych światów i ostatnim wielkim klucznikiem puszczy.
„W Twym cieniu głębokim siadali Piastowie,
strudzony lirnik i polscy królowie.
Przed Twym dostojeństwem chylili tu głowy,
słuchając Twych liści szumiącej wymowy.
Świadku historii, milczący olbrzymie,
w kręgu Druidów utrwalony w dymie.
Twych ramion potężnych siła odwieczna,
puszczańska ostoja, przystań bezpieczna”.
Autor nieznany