wstążka świętokrzyska

Z sercem w plecaku - Łysogóry i Okolice

Książka Z sercem w plecaku - Paweł Wojtyś

               Salon Empik w Galerii Korona w Kielcach

 

„Każde miasto i wieś prawie winny być opisane rzędem alfabetycznym, tym sposobem: (...) Godniejsze czyny tam zdziałane – Przypadki losowe – Bitwy – Przebywanie wielkich ludzi – Nagrobki. Słowem, co tylko może Polaka interesować we własnym kraju”.

                                                                                                                                                                                                       

Hr. Wincenty Krasiński

 

Publikacja niniejsza służyć ma propagowaniu walorów i piękna Ziemi Ojczystej – Świętokrzyskiej i Sandomierskiej, której bogate, aczkolwiek burzliwe dzieje, pozostawiły trwały ślad minionych wieków, odciśnięty w kamieniu, na tonach papieru i w ludzkich sercach. Praca ta ma na celu rozbudzenie potrzeby poznania własnych korzeni, wartości naszego dziedzictwa i dóbr kulturowych, które na co dzień omijamy w pędzie dnia powszedniego, myśląc intensywnie o urlopowym wypoczynku za granicą. Tymczasem na wyciągnięcie ręki mamy wspaniałe skarby, które są wysoko oceniane, właśnie za miedzą. Sprawdza się więc stare przysłowie: „Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie”. Wiem, że oklepane, ale okazało się ponadczasowe! Hr. Wincenty Krasiński na pocz. XIX w. pisał:  „Inne narody szczęśliwsze, pod jakimkolwiek bądź kształtem rządu mając moment odetchnienia doskonaliły wewnętrzny byt, wyszukiwały bogactw, które natura między narody podzieliła (...) My jedni  kraju własnego nie znamy ”. Niestety, słowa te, mimo upływu prawie dwustu lat, nie straciły na aktualności, ale wiele też w tym względzie zmieniło się na lepsze.

Zwiedzajcie odległe strony i ciepłe kraje, owszem, ale poświęćcie jeden wolny „weekend”  (tak się już utarło to zangielszczenie, iż dla czytelności obrazu je pozostawiam) lub choćby jeden wolny dzień, dla zapoznania się z tym, co z naszych wyrosło korzeni i jest tuż obok, a gwarantuję, będziecie pozytywnie zaskoczeni. „Gdyby każdy ze znanych sobie okolic starał się poznać szczegółowo choćby nie bardzo odległą przeszłość, a zwłaszcza tę, której szczątki tkwią w niej jeszcze, gdyby każdy spisywał dzieje takie, złożyłaby się wprędce zajmująca bardzo historia wewnętrznego życia naszego kraju” - pisał Józef Ignacy Kraszewski. I w tym miejscu apeluję do moich krajanów lub jak niektórzy wolą ziomków vel „ziomali”: róbmy tak, by nikt nie przypisał nam cech kielczan z „Pamiętnika Sandomierskiego” rocznik 1829: „Mieszkaniec tutejszy jest ciężki, leniwy i na małem przestający”.

Przewodnik ten nie idzie w ślady poprzednich wydawnictw jemu podobnych, odchodzi jak najdalej tylko może, od sztywnych i utrwalonych już standardów. Nie powstał też, po to, by zwiedzać jak najwięcej w wielkim pośpiechu, choć jest to znakiem naszych czasów. Ma raczej zadanie zwolnienia biegu i zatrzymania się w opisywanych miejscach dla chwili zastanowienia i zadumy. Powstał w celu budowania odczuć turysty na trasie i dla uzyskania świadomości czasoprzestrzeni zwiedzanego miejsca. Narzędziem po temu niezbędnym jest jego treść, ale też w dużej mierze wizualny przekaz ilustracyjny.

Główne metody zastosowane w tym opracowaniu to: metoda analizy wielu źródeł oraz metoda wywiadu, a także, cóż tu dużo mówić, lata „wędrówek po Świętokrzyskich i Sandomierskich drogach i bezdrożach” oraz poczynione w trakcie nich obserwacje i spostrzeżenia, o czym niejedna zdarta para trzewików zaświadczyć może.

Kosztowała ta książka niemało kilometrów, adrenaliny i często upokorzeń, a przede wszystkim benedyktyńskiej roboty, ale ukazać się musiała. Nie mogło być inaczej, bo to takie noszone w plecaku serce, którym trzeba się było w końcu podzielić z innymi. To, co jest tak bliskie, dla wielu jest nieznane i odległe.

 

Jeżeli chcecie czuć się prawdziwymi Europejczykami, zróbcie to, co czyniono od lat nad Sekwaną, Tamizą i Renem – poznajcie własny kraj i nauczcie się cenić jego piękno, kulturę i tradycję. Nie znajdziecie tu piramid, wielbłądów i słonecznych plaż, ale to, co bliskie sercu: ziemię zroszoną krwią i potem przodków. Magię puszczy, zimne mury prastarych świątyń, dziko rwące rzeki... i wiatr, który szepce tajemne zaklęcia. Jeśliś ciekaw urody świętokrzyskich czarownic i niestraszne ci „madejowe łoże”, a jeśliś jeszcze słyszał co nieco o Koziołku Matołku czy sandomierskim winie, to przybywaj co żywo, a nie pożałujesz. Potomek słynnego zbója świętokrzyskiego Józef  Ozga - Michalski – poeta, mawiał: „Do krajobrazu trzeba mieć stosunek – inaczej pachnie tylko trawą”.    

Pomiędzy bramą a dzwonnicą... z głową w chmurach
Pomiędzy bramą a dzwonnicą... z głową w chmurach...

 

Tak oto pisałem pewnej grudniowej nocy, Roku Pańskiego 2003, tworząc wstęp do pierwszego tomu serii książek pt. „Z sercem w plecaku…”. Dziś – Anno Domini – 2017 – seria ta liczy sobie trzy części. Każda z nich powstawała w niemałym trudzie dziejopisa – tworzona mozolnie z wielu tysięcy źródeł, tak, aby dać czytelnikom i turystom – praktykom materiał oparty na wiedzy fachowej, będący rzeczywistą alternatywą dla – istniejących od dekad – powielanych bezkrytycznie – opracowań, informatorów oraz przewodników, które raziły i rażą swoim przekazem krajoznawczym, a także polszczyzną… Oprócz serii „Z sercem w plecaku…” powstały też inne publikacje firmowane znakiem wydawniczym GRAFTUR, jak kalendarze regionalne, widokówki czy książki i foldery, które przedstawiam poniżej. Niektóre z nich nie są już z dostępne w sprzedaży, ale – dla ukazania historycznego obrazu – warto je przypomnieć. Zaczniemy jednak od przedstawienia najnowszej odsłony „Wędrówek z sercem w plecaku…”„Łysogóry i okolice”, będącej ukoronowaniem tejże serii książek – a może raczej taką „perłą w koronie”, ze względu na idący w parze, na jednakowym poziomie archiwalnym, atrakcyjny przekaz ilustracyjny i tekstowy. Zapraszam do lektury. Z turystycznym pozdrowieniem – autor – przewodnik świętokrzyski – Paweł Wojtyś

I WŁAŚNIE TA "PERŁA W KORONIE" ZOSTAŁA WYRÓŻNIONA 25. PAŹDZIERNIKA 2019 r. W 4. MIĘDZYNARODOWYM KONKURSIE "NAJLEPSZE WYDAWNICTWA O GÓRACH" PODCZAS 23. MIĘDZYNARODOWYCH TARGÓW KSIĄŻKI W KRAKOWIE. WYRÓŻNIENIE PRZYZNAŁA KOMISJA TURYSTYKI GÓRSKIEJ ZARZĄDU GŁÓWNEGO PTTK! SERDECZNE DZIĘKI! - szerszy opis o tym niezwykle ważnym dla mnie wyróżnieniu na blogu z dnia właśnie 25.października 2019 roku.

 

Łysogóry i okolice

 

Szanowni Państwo

Mamy zaszczyt zaoferować Państwu całkiem nowy przewodnik turystyczny pod szyldem "Z sercem w plecaku", obejmujący swoim zasięgiem centralną i wschodnią część Gór Świętokrzyskich z największymi ich atrakcjami.

 

SPIS TREŚCI

 

Wstęp……………………………………………………………………………………………………………………………………

Turystyczne szlagiery Łysogór i okolic…...……………………………………………………………………………………

Góry Świętokrzyskie i Świętokrzyski Park Narodowy ………………………………………………………………...........

Wokół Pasma Głównego – Łysogóry i okolice. Trasa wycieczkowa:

Kielce – Pasmo Łysogórskie i okolice (Świętokrzyski Park Narodowy) – Kielce……………………………………….

Cedzyna…………………………………………………………………………………………………………………........................

Leszczyny…………………………………………………………………………………………………………………………………

Mąchocice…………………………………………………………………………………………………………………………………

Ciekoty……………………………………………………………………………………………………………………………………

Święta Katarzyna / Łysica……………………………………………………………………………………………..................

Bodzentyn………………………………………………………………………………………………………………………………...

(Tarczek, Świętomarz, Łomno, Radkowice, Sieradowice, Wykus, Siekierno, Leśna, Wzdół, Psary)……………………….

Nowa Słupia / Święty Krzyż – Łysiec – Łysa Góra………………………………………………………….........................

(Dębno, Hucisko, Góra Chełmowa, Rudki, Chybice, Stara Słupia, Grzegorzowice, Jeleniów, Paprocice, Huta Szklana, Wólka Milanowska, Trzcianka, Bartoszowiny)…………………………………………………………………………………..

Bieliny…………………………………………………………………………………………………………………………………….

(Kakonin, Porąbki)………………………………………………………………………………………………………………………..

Górno……………………………………………………………………………………………………………………………………...

Radlin……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Kielce……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Zakończenie………………………………………………………………………………………………………………………………

Indeks wybranych nazw geograficznych………………………………………………………………………………...........

Indeks wybranych nazwisk………………………………………………………………………………………………………

Indeks szlaków tematycznych…………………………………………………………………………………………………

Wybór literatury……………………………………………………………………………………………………………………

Wykaz polecanej bazy gastronomiczno – noclegowej i towarzyszącej………………………………………………......

Wykaz stoków narciarskich z wyciągiem…………………………………………………………………………………….

Wykaz ważniejszych szlaków turystycznych…………………………………………………………………………………

Turystyczne znakowane szlaki piesze……………………………………………………………………………………...

Turystyczne znakowane szlaki rowerowe……………………………………………………………………………………

 

 

 

SPIS MAP

 

 

Łysogóry i okolice……………………………………………………………………………………………….............okładka

Podróżny układ Trasy Głównej…………………………………………………………………………………………………

Mapa Gór Świętokrzyskich z przewodnika Al. Patkowskiego z lat 30. XX w.……………………………………………

Góry Świętokrzyskie…………………………………………………………………………………………………………….

Okolice Bodzentyna………………………………………………………………………………………………………………

Powiat kielecki guberni kieleckiej na mapie Królestwa Polskiego z 1907 r.……………………………………………

Powiat iłżecki guberni radomskiej na mapie Królestwa Polskiego z 1907 r.……………………………………………

Bodzentyn na mapie Polski wydanej w Wenecji w 1596 r.…………………………………………………………………

Plan Bodzentyna………………………………………………………………………………………………………………

Okolice Świętego Krzyża………………………………………………………………………………………………………

Powiat opatowski guberni radomskiej na mapie Królestwa Polskiego z 1907 r.………………………………………

Plemiona germańskie na mapie z XVII w.……………………………………………………………………………………

Święty Krzyż i Nowa Słupia na mapie wydanej w 1638 r. we Frankfurcie………….......................................................

Plan Nowej Słupi……………………………………………………………………………………….....................................

Łysa Góra na mapie Polski powstałej w Londynie w 1626 r............................................................................................

Plan Świętego Krzyża……………………………………………………………………………………………………………

Bieliny na mapie Królestwa Polskiego z 1907 r. – powiat kielecki guberni kieleckiej…………………………………

Plan Bielin…………………………………………………………………………………………………………………………

Plan sytuacyjny Kakonina i Porąbek……………………………………………………………………………………………

 

Przewodnik posiada atrakcyjny przekaz graficzny i tekstowy oraz czytelny układ.

Na marginesach stron przewodnika znajduje się także rodzaj odnośników, oznaczających trasy tematyczne, dzięki którym turysta będzie mógł sam wyznaczać marszrutę szlakami miejsc szczególnie go zajmujących, np. ze względu na zainteresowania. Takie rozwiązanie przydatne będzie także dla organizatorów wycieczek szkolnych oraz innych grup zorganizowanych, a tematycznie zobligowanych lub zaangażowanych. Oto odnośniki, oznaczające wszystkie szlaki tematyczne, zawarte w przewodniku, lecz, co ważne, nie oznakowane w terenie np. tablicami czy znakami typowymi dla szlaków turystycznych: SP – Szlak Pisarzy, JP2 – Szlak Papieski, SPi – Szlak Pielgrzymkowy – sanktuaria i nie tylko, SWN – Szlak Powstańczy – walk narodowowyzwoleńczych, SH – Szlak Harcerski, SMP – Szlak Martyrologii Narodu Polskiego – szlak pamięci, SA – Szlak Architektury, SM – Szlak Muzyczny, SG – Szlak Geologiczny, SPr – Szlak Przyrodniczy, SZT – Szlak Zabytków Techniki, SL – Szlak Ludowy – etnografia, kultura, organizacje i inne, SZi – Szlak Ziemiański – dwory, tradycje itp., SZ – Szlak Zbójecki – „Pitaval kielecki” – zbóje świętokrzyscy, banici i ich tajemnice, SR – Szlak Rycerski – bitwy i ludzie, – Szlak Żydowski, SAP – Szlak Artystów Plastyków, SK – Szlak Kulinarny, SS – Szlak Sportowy, SF – Szlak Filmowców, SKW – Szlak Konstruktorów i Wynalazców – także naukowców i wszelkich osobliwości, SE – Szlak Egzotyczny, ŚSX – Świętokrzyska Strefa „X” – zjawiska paranormalne i niewyjaśnione tajemnice, SLŚ – Szlak Legend Świętokrzyskich. Indeks szlaków tematycznych, kierujących czytelnika na konkretne strony, znajduje się z tyłu książki.

Przewodnik ma dobre recenzje, z którymi można zapoznać się, wpisując tytuł: Z sercem w plecaku - w wyszukiwarce internetowej. Przykładowa recenzja:

 

http://pttkkielce.pl/

 

http://www.amos.waw.pl/pozycje.html

 

http://zeromszczacy.pl/pod-choinke-id390.html

 

http://odk.pl/z-sercem-w-plecaku-czyli-wedrowki-po-drogach-i-bezdrozach-ziemi-swietokrzyskiej-i-sandomierskiej,16047.html

 

Tytuł: "Z sercem w plecaku - czyli wędrówki po drogach

i bezdrożach Ziemi Świętokrzyskiej i Sandomierskiej - Góry Świętokrzyskie - Wokół Pasma Głównego – Łysogóry i okolice"

Autorzy:

Autor tekstu: Paweł Wojtyś

Współpraca i korekta: Andrzej Drogosz, Dionizy Krawczyński, Szczepan Mróz, Adam Pepasiński, Piotr Sepioło, Magdalena Sielicka, Wanda Wojtyś, Przemysław Jerzy Witek

Autorzy zdjęć: Andrzej Drogosz, Anna Drogosz, Anna Drzewiecka, Janmad, Jolanta Kuklińska, Mariusz Kubik, Robert Kulak, Szczepan Mróz, Marcin Nocula, Julian Mgené, Piotr Sepioło, Magdalena Sielicka, Radosław Sielicki, Michał Sokalski, Maja Wojtyś, Paweł Wojtyś

Ponadto wykorzystano zdjęcia ze zbiorów: Mariusza Barana – Barańskiego (zdjęcia Feliksa Konderko ps. „Jerzy” – Copyright © by Mariusz Baran – Barański), Bazyliki Mniejszej p.w. Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu – OMI, Parafii w Bielinach, Henryka Gąsiora, German Federal Archive, GOK Nowa Słupia z siedzibą w Rudkach, Teresy Hedy – Snopkiewicz, Jolanty Kuklińskiej, Szczepana Mroza, Muzeum Historii Kielc, Muzeum Narodowego w Kielcach, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, Henryka Pawelca, Cyfrowej Biblioteki Narodowej POLONA, Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych „JODŁA”, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Kielcach, Przemysława Jerzego Witka

Projekt okładki: Paweł Wojtyś

Rysunki: Paweł Wojtyś

Druk: Drukarnia im. A. Półtawskiego

Wydawnictwo: "GRAFTUR"

Rok wydania: 2017

Format: 138 X 200mm

Ilość stron: 384

Ilość zdjęć: 367

Ilość ilustracji: 190

Ilość map: 18

Liczba kolorów: 32 strony - 4 + 4; 352 strony 1+ 1

papier – kreda błysk - 90 g

oprawa – miękka, klejona

okładka – kreda 300 g, 4+4

Uszlachetnienie: folia matowa + lakier UV wybiórczo na I stronie okładki

Cena jednostkowa przewodnika – 33zł brutto, powyżej 1 egz. – 30zł, powyżej 5 egz. – 27zł, powyżej 10 egz. – 25zł, powyżej 20 egz. - 24zł, powyżej 50 egz. - 23zł.